Jafnréttisstofa hóf starfsemi í september árið 2000. Stofnunin annast stjórnsýslu á sviði jafnréttismála og heyrir undir yfirstjórn forsætisráðherra. Jafnréttisstofa hefur eftirlit með framkvæmd laga um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna nr. 150/2020, laga um jafna meðferð óháð kynþætti og þjóðernisuppruna utan vinnumarkaðar nr. 85/2018 og laga um jafna meðferð á vinnumarkaði óháð kynþætti, þjóðernisuppruna, trú, lífsskoðun, fötlun, skertri starfsgetu, aldri, kynhneigð, kynvitund, kyneinkennum eða kyntjáningu nr. 86/2018.

Markmið
Samandregið má segja að markmið jafnréttislöggjafarinnar sé að vinna gegn mismunun og koma á og viðhalda jafnri meðferð, jöfnum tækifærum og jafnrétti. Öll lögin kveða á um skýrt bann við mismunun og gera kröfur til atvinnurekenda um markvissa vinnu innan fyrirtækja og stofnana sem og samfélagsins alls.
Hlutverk Jafnréttisstofu skv. lögum er að: Hafa eftirlit með framkvæmd ofantalinna laga.
Sjá um fræðslu og upplýsingastarfsemi á sviði jafnréttismála.
Veita ráðgjöf og aðstoð á sviði jafnréttismála.
Koma á framfæri við ráðherra og önnur stjórnvöld ábendingum og tillögum um aðgerðir til að stuðla að auknu jafnrétti, t.d. um sértækar aðgerðir á sviði jafnréttismála.
Hvetja til virkrar þátttöku á sviði jafnréttismála, m.a. aukinnar aðkomu karla að kynja- og jafnréttisstarfi.
Fylgjast með þróun jafnréttismála í samfélaginu, svo sem með upplýsingaöflun og úttektum og hafa frumkvæði að því að gerðar verði skýrslur, kannanir eða rannsóknir á sviði jafnréttismála.
Vinna að forvörnum gegn kynbundnu ofbeldi, kynbundinni áreitni og kynferðislegri áreitni í samstarfi við önnur stjórnvöld og samtök sem sinna slíkum forvörnum sérstaklega, sbr. lög um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna.
Vinna gegn launamisrétti og annarri mismunun á vinnumarkaði; sérstök áhersla skal lögð á að vinna gegn launamisrétti á grundvelli kyns, sbr. lög um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna.
Leita sátta í ágreiningsmálum sem Jafnréttisstofu berast og varða ákvæði laganna, ef Jafnréttisstofa telur tilefni til.
Vinna gegn neikvæðum kynjaímyndum og neikvæðum staðalímyndum um hlutverk kvenna og karla sem og neikvæðum staðalímyndum byggðum á kynþætti, þjóðernisuppruna, trú, lífsskoðun, fötlun, skertri starfsgetu, aldri, kynhneigð, kynvitund, kyneinkennum og kyntjáningu.
Hafa umsjón með umsýslu jafnlaunavottunar og jafnlaunastaðfestingar, sbr. 9. gr. laga um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna, annast eftirlit með jafnlaunavottun og jafnlaunastaðfestingu, sbr. 10. gr. sömu laga, og veita jafnlaunastaðfestingu, sbr. 8. gr. sömu laga.
Vinna önnur verkefni í samræmi við markmið laganna samkvæmt nánari ákvörðun ráðherra.

Aðsetur og mannauður
Í árslok 2020 voru starfsmenn Jafnréttisstofu átta talsins, fimm konur og þrír karlar. Jafnréttisstofa er til húsa að Borgum við Norðurslóð á Akureyri. Framkvæmdastjóri er Katrín Björg Ríkarðsdóttir.