2020 var viðburðaríkt ár fyrir Samfylkinguna – jafnaðarmannaflokk Íslands. Flokkurinn fagnaði tuttugu ára afmæli sínu en heimsfaraldur setti svip sinn á fagnaðarlætin. Þá hélt Samfylkingin glæsilegan, yfir þúsund manna Landsfund – í tíu manna samkomubanni. Fundurinn fór alfarið fram rafrænt sem sjónvarpsútsending, og vakti nokkra athygli.

Saga flokksins
Samfylkingin var formlega stofnuð í maímánuði árið 2000 en hreyfingin á sér þó lengri sögu og bauð Samfylkingin fram í fyrsta skipti í alþingiskosningunum 1999 sem kosningabandalag. Margrét Frímannsdóttir, þáverandi formaður Alþýðubandalags, gegndi þá hlutverki talsmanns. Á stofnfundi Samfylkingarinnar 5.-6. maí 2000 var Össur Skarphéðinsson kjörinn fyrsti formaður flokksins. Við stofnun Samfylkingarinnar sameinuðu fjórir stjórnmálaflokkar krafta sína, Alþýðuflokkurinn, Alþýðubandalagið, Samtök um Kvennalista og Þjóðvaki. Fékk Samfylkingin þannig í vöggugjöf mikinn mannauð og merkar hugsjónir, sem hreyfingin býr enn að og hampar stolt.

Forysta og stefna
Logi Einarsson tók við formennsku Samfylkingarinnar árið 2016, og naut yfirgnæfandi stuðnings flokksmanna til endurkjörs á Landsfundi 2018 og 2020. Logi hefur verið Alþingismaður Norðausturkjördæmis frá árinu 2016 en þar áður lét hann til sín taka sem bæjarfulltrúi á Akureyri. Landsfundurinn 2020 var sögulegur af þeim sökum að hann var haldinn nánast alfarið rafrænt vegna sóttvarnartakmarkana, og hlýtur að teljast einhver sá fjölmennasti fjarfundur sem haldinn hefur verið hér á landi en þátttakendur voru á annað þúsund. Heiða Björg Hilmisdóttir, borgarfulltrúi, er varaformaður flokksins og hefur hún gegnt því embætti frá 2017. Flokkurinn rekur skrifstofu og félagastarf í Sóltúni 26, en árið 2020 störfuðu þrír starfsmenn hjá Samfylkingunni; framkvæmdarstjóri, skrifstofustjóri og viðburðastjóri.
Meginstefna Samfylkingarinnar og markmiðið með öllu hennar starfi er jafnrétti, jöfnuður, frelsi og friður, sjálfbærni og réttlæti. Flokkurinn sér hlutverk stjórnvalda að tryggja jöfn tækifæri svo fólk geti þroskað hæfileika sína á eigin forsendum. Samfylkingin vill tryggja að íslenskt samfélag sé nútímalegt og framsækið og geti tryggt sambærileg lífsgæði og nágrannaþjóðir okkar á Norðurlöndunum njóta. Nýting auðlinda á að vera sjálfbær og umhverfisvæn. Íslensk utanríkisstefna á að tryggja náin samskipti við umheiminn og stuðla að auknum friði, jöfnuði, sjálfbærni í notkun auðlinda og virðingu fyrir umhverfinu á heimsvísu. Samfylkingin er jafnaðarmannaflokkur, flokkur sósíaldemókrata á Íslandi og á í samstarfi við systurflokka sína á Norðurlöndunum og Evrópu í gegnum samtökin SAMAK og PES og S&D í Evrópuþinginu. Oddný G. Harðardóttir er þingflokksformaður Samfylkingarinnar í flokkahópi jafnaðarmanna í Norðurlandaráði og gegndi embætti varaforseta Norðurlandaráðs árið 2020.

Skipulag og sérstaða
Æðsta stjórn Samfylkingarinnar er landsfundur flokksins sem haldinn er á tveggja ára fresti og hefur hann vald yfir stefnumálum, lögum og starfi flokksins. Á milli landsfunda fer flokksstjórn sem kosin er á landsfundi með æðsta vald flokksins. Innan stjórnarinnar er formaður, varaformaður, ritari, gjaldkeri, þingflokksformaður, formaður sveitarstjórnarráðs og formaður framkvæmdastjórnar.
Hið sláandi hjarta flokksins er þó fyrst og fremst hið mikla og virka starf sem fer fram í 57 aðildarfélögum flokksins um allt Ísland og 8 starfandi aðildarfélögum innan ungliðahreyfingar flokksins, Ungra jafnaðarmanna. Aðildarfélögin skipa fulltrúa á landsfund sem hafa atkvæðisrétt þegar kemur að samþykkt ályktana, stefnubreytinga og lagabreytinga sem og kosningum í stjórnir flokksins. Formaður er hins vegar kosinn af öllum félögum flokksins.

Áhrif um allt land
Á grunni grasrótarstarfsins innan flokksins beitir Samfylkingin sér í því að koma stefnumálum sínum til framkvæmda gegnum lýðræðislegar kosningar til hinna ýmsu kjörnu embætta víða um land. Flokkurinn fékk í Alþingiskosningunum 2017 sjö þingmenn kjörna, sem voru: Albertína Friðbjörg Elíasdóttir, Ágúst Ólafur Ágústsson, Guðjón S. Brjánsson, Guðmundur Andri Thorsson, Helga Vala Helgadóttir, Logi Einarsson og Oddný G. Harðardóttir. Í lok árs 2020 stækkaði þingmannahópurinn þegar Rósa Björk Brynjólfsdóttir, fyrrverandi þingmaður VG gekk í þingflokkinn. Þrír aðstoðarmenn þingflokks voru við störf árið 2020, auk aðstoðar-manns formanns Samfylkingarinnar sem gegnir starfi hans helsta ráðgjafa.
Í sveitarstjórnarkosningunum 2018 bauð Samfylkingarfólk víða fram, ýmist undir merkjum flokksins eða í samstarfi við aðra framboðslista sem kenna sig við félagshyggju. Þegar þetta er ritað er enginn stjórnmálaflokkur á Íslandi í meirihlutastjórnum fyrir hönd fleiri Íslendinga en Samfylkingin. Þar ber fyrst að nefna farsæla meirihlutastjórn undir forystu Dags B. Eggertssonar í Reykjavík, en Samfylkingin tekur einnig þátt í meirihlutum í Reykjanesbæ, Árborg, Akranesi og Akureyri svo eitthvað sé nefnt.

Kosningar 2021
Kosningarnar 2021 eru óvenjulegar að því leyti að þær eru boðaðar að hausti en ekki vori eins og hefð er fyrir á Íslandi. Í kosningabaráttunni mun flokkurinn leggja áherslu á að byggja upp eftir heimsfaraldurinn í stað þess að skera niður; tryggja öllum vinnu, auka velferð og ráðast gegn loftslagsbreytingum. Samfylkingin mun halda ótrauð áfram að berjast fyrir frelsi, jöfnuði og réttlæti á þingi, í sveitarstjórnum og í þjóðfélaginu öllu, með hugsjónir jafnaðarstefnunnar ætíð að leiðarljósi, Samfylkingin stefnir að því að að taka þátt í ríkisstjórnarsamstarfi að Alþingiskosningum 2021 loknum, að því gefnu samstarf náist um áherslumál Samfylkingarinnar – jafnaðarmannaflokks Íslands.